Co wpływa na fakt, że jedna odbitka jest dużo bardziej wartościowa od innej? Jaka jest różnica między oryginałem, kopią oraz w jakiej sytuacji możemy mówić o autentyczności grafiki? Już 04 listopada, o godz. 11:00, w Muzeum w Koszalinie odbędzie się konferencja naukowa „Szuka (nie)powtarzalna. Problem oryginału i odbitki w grafice” dedykowana m.in. kolekcjonerom. Zapraszam 🙂
W Muzeum w Koszalinie od połowy października dostępna jest wyjątkowa wystawa litografii Marca Chagalla. Można ją podziwiać jeszcze przez zaledwie trzy tygodnie.
Marc Chagall (1887-1985) należy do grona artystów wysoko ocenianych przez krytyków, a zarazem znanych i kochanych także przez szeroką publiczność. Żyją wiecznie – zarówno na kartach podręczników do historii sztuki, jak i w zbiorowej świadomości – jako autorzy sztuki najwyższych lotów, a jednak przystępnej dla przeciętnego odbiorcy. W przypadku Chagalla popularność ta jest w pełni zrozumiała. Po części wpływa na nią fascynujący życiorys: blisko sto lat wypełnionych artystycznymi poszukiwaniami, podróżami, namiętną miłością; w symbiozie żydowskiej duchowości i obyczajowości z kulturą zachodnią, przeżywanych i łączonych przez artystę w sposób indywidualny, zawsze „po swojemu”. Najważniejsza jednak jest sztuka: oniryczne obrazy i grafiki, w których wszelkie tematy, czy to zaczerpnięte z życia artysty, czy to z Biblii, mitologii, literatury, przedstawione są za pomocą charakterystycznego zestawu motywów, żywych kolorów i niepowtarzalnego rysunku, przeistaczając się w metaforę.
Chagall znany jest głównie z prac malarskich, jednak jego twórczość w zakresie sztuk graficznych przedstawia się równie imponująco. Artysta stworzył około 1000 litografii, 500 akwafort; eksperymentował z techniką suchej igły, akwatinty, drzeworytu i monotypii. Świadczy to jednoznacznie, iż grafika stanowiła bardzo ważny obszar jego artystycznych poszukiwań.
Koszalińskie Muzeum prezentuje zestaw 41 litografii opublikowanych po raz pierwszy w latach 1956 i 1960 przez francuskie czasopismo „Verve”. Zapraszają one do fascynującej podróży przez księgi Starego Testamentu. Prace te posiadają certyfikat autentyczności wystawiony przez dom aukcyjny, są jednak niesygnowane i nienumerowane. Towarzyszą im dwie akwaforty, stanowiące ilustracje do „Bajek” La Fontaine’a, ręcznie kolorowane akwarelą przez samego Chagalla. Wszystkie te prace należą do prywatnej firmy. Specjalną atrakcją wystawy będą dwie sygnowane akwaforty z ilustracjami do „Martwych dusz” Gogola, wypożyczone z Muzeum Narodowego w Poznaniu.
Prace te mają zbliżoną wartość artystyczną, jednak z punktu widzenia rynku sztuki prezentują zupełnie różne kategorie dzieł graficznych.
Co wpływa na fakt, że jedna odbitka jest dużo bardziej wartościowa od innej? Jaka jest różnica między oryginałem, kopią oraz w jakiej sytuacji możemy mówić o autentyczności grafiki?
Zagadnienia te od lat nurtują kustoszy, kolekcjonerów i miłośników sztuki. Ludzie na ogół cenią wyżej to, co jest niepowtarzalne, unikatowe lub trudno dostępne i za takie obiekty są w stanie zapłacić więcej. Z racji tego, iż odbitek mogą być setki, konieczne stało się nadanie im pewnej hierarchii ważności.
Wartość rynkowa danej pracy zależy od szeregu czynników, np. od wielkości edycji (czyli ilości wykonanych odbitek), numeru nadanego pracy, sygnatury, jakości wydruku, momentu wykonania odbitki oraz tego, czy wykonał ją sam autor, czy matrycę wykorzystywano już po śmierci artysty.
Naturalny proces stopniowego zużywania się matrycy oraz próby jej naprawy skutkują olbrzymimi różnicami w wyglądzie odbitego dzieła. Obecnie problem ten coraz bardziej traci na znaczeniu.
W dobie powszechności druku cyfrowego i praktycznie nieograniczonych możliwości powielania prac tą metodą, musimy zmierzyć się z innym problemem, a mianowicie z utratą wartości oryginału.
Ponadto „cyfrowa” matryca w postaci pliku elektronicznego nie ulega zniszczeniu, a jej kolejne odbitki trudno od siebie odróżnić. Powstają zasadne pytania:
jaką wartość ma dla nas to, czego ilość może być praktycznie nieograniczona oraz jaki sposób zróżnicować wartość kolekcjonerską takich prac?
Rozważania te, zasugerowane wstępnie w tekstach zamieszczonych w katalogu do wystawy, podsumowane zostaną podczas specjalnej konferencji, która odbędzie się 4 listopada 2023 (sobota) o godzinie 11:00 w Muzeum w Koszalinie. Wezmą w niej udział wybitne specjalistki z dziedziny muzeologii oraz znawczynie sztuki graficznej: prof. Dorota Folga-Januszewska, prof. Iwona Szmelter oraz Grażyna Hałasa.
Towarzysząca wystawie konferencja ma na celu zachęcenie widzów do zastanowienia się nad znaczeniem pojęć oryginału, odbitki, kopii w grafice i we współczesnej kulturze oraz wnikliwie przyjrzeć się problematyce autentyczności dzieł na rynku sztuki. Spotkanie będzie miało charakter otwarty.
Zapraszamy kolekcjonerów do zadawania pytań i przedstawiania własnych spostrzeżeń, co do istniejących w obiegu prac, które mogą budzić wątpliwości w zakresie wyżej wspomnianej problematyki.
Konferencja naukowa: Sztuka (nie)powtarzalna. Problem oryginału i odbitki w grafice.
Termin: 4 listopada 2023 r. (sobota), godz. 11:00
Miejsce: Muzeum w Koszalinie, ul. Młyńska 37/39, Koszalin
Prelegentki: prof. Dorota Folga-Januszewska, prof. Iwona Szmelter, Grażyna Hałasa
Kontakt: Alicja Nowak-Zientarska, Dział Organizacji i Promocji Wydarzeń Muzealnych
tel: 506 358 170, e-mail: nowak@muzeum.koszalin.pl
prof. Dorofa Folga-Januszewska – historyk sztuki, krytyk, doktor habilitowana nauk humanistycznych. Prowadzi pracownię Teorii i Eksperymentu na Wydziale Grafiki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Wieloletni pracownik Muzeum Narodowego w Warszawie. Członek Międzynarodowej Rady Muzeów ICOM, Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Sztuki (AICA), Ekspert Rady Europy ds. Muzeów, członek wielu rad naukowych i muzealnych. Laureatka srebrnego medalu „Zasłużony kulturze Gloria Artis”. Autorka ponad 300 publikacji: książek, katalogów, artykułów i opracowań z zakresu sztuki XX wieku (ze szczególnym uwzględnieniem grafiki), muzeologii, teorii sztuki oraz kuratorka ponad 60 wystaw.
Prof. Iwona Szmelter – artystka, konserwatorka dzieł sztuki, nauczycielka akademicka i badaczka. Pracuje na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Od lat zajmuje się problematyką oryginału, kopii, repliki i falsyfikatu w świecie sztuki. Prowadzi prace w obszarze zarówno konserwacji i restauracji tradycyjnego malarstwa oraz na polu interdyscyplinarnych obiektów sztuki nowoczesnej. Odznaczona złotym medalem „Zasłużony kulturze Gloria Artis”.
Grażyna Hałasa – kuratorka Gabinetu Rycin i Rysunków Muzeum Narodowego w Poznaniu. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajdują się dzieła graficzne (głównie Rembrandta) oraz grafika modernistyczna. Jest autorką i współautorką kilku wystaw, m.in. rycin Maksa Klingera i grafik Rembrandta. Ważny zakres jej badań stanowi również rysunek XVII-XIX wieku z kolekcji Gabinetu Rycin oraz kwestie historii kolekcjonerstwa prac na papierze.
Zaproszenie do udziału w konferencji wysokiej klasy ekspertek dysponujących olbrzymią wiedzą, popartą muzealnym doświadczeniem, gwarantują naukową jakość i intelektualną wartość spotkania.
Wystawa: Litografie Marca Chagalla „Sny o Biblii”
Czas trwania wystawy: 15 października – 5 listopada 2023
Muzeum w Koszalinie: www.muzeum.koszalin.pl
Zasłuchaj się w podcaście Konik Kreatywny:
Słuchaj na Spreaker Słuchaj na Spotify
Konsultacje 1 na 1 dla artystów. Sprawdź pełną ofertę w SKLEPIE Konika Kreatywnego. Opinie artystów o moich konsultacjach znajdziesz tu: link
